تاریخ بروز رسانی فروردین 16, 1404 by
دراگ چیست؟
واژه «دراگ» (Drug) در زبان انگلیسی به هر مادهای اطلاق میشود که بتواند ساختار یا عملکرد بدن را تغییر دهد. این مواد ممکن است گیاهی، شیمیایی یا ترکیبی باشند و شامل داروهای درمانی، مواد محرک، روانگردانها، مخدرها و حتی برخی مواد غذایی خاص شوند. دراگ میتواند در درمان بیماریها نقش حیاتی ایفا کند یا در صورت مصرف نادرست، به اعتیاد و نابودی جسم و روان منجر شود.
دسته بندی کلی دراگ ها
دراگها معمولاً در یکی از این ۵ دسته قرار میگیرند:
1. داروهای درمانی (Medicinal Drugs)
این گروه شامل موادی مانند آنتیبیوتیکها، مسکنها، داروهای ضدافسردگی، آنتیهیستامینها و هورمونها میشود. مصرف آنها با تجویز پزشک قانونی است، اما سوءمصرف آنها نیز بسیار رایج است.
2. مواد مخدر (Narcotics)
شامل موادی چون تریاک، هروئین، مورفین و کدئین است که خاصیت تسکین درد دارند اما بسیار اعتیادآور هستند. مصرف بلندمدت آنها منجر به وابستگی شدید فیزیکی و روانی میشود.
3. مواد محرک (Stimulants)
این دراگها سیستم عصبی را تحریک میکنند و شامل موادی مثل کوکائین، آمفتامین، متآمفتامین (شیشه) و کافئین هستند. احساس انرژی کاذب، کاهش اشتها و افزایش تمرکز از پیامدهای اولیه این مواد است.
4. مواد توهم زا (Hallucinogens)
الاسدی (LSD)، مسکالین و قارچهای جادویی (Magic Mushrooms) از این گروه هستند. آنها با تغییر ادراک و دیداری، شنیداری یا حسی فرد، نوعی «واقعیت مصنوعی» ایجاد میکنند.
5. مواد روان گردان ترکیبی (Designer Drugs / Synthetic Drugs)
این مواد در آزمایشگاهها ساخته میشوند و ترکیبی از ویژگیهای چند نوع دراگ دارند. اکستازی (MDMA) و کراک از مشهورترین آنها هستند.
تفاوت دارو و دراگ در اصطلاح عام
در زبان فارسی و حتی بسیاری از زبانهای دیگر، واژه «دراگ» بیشتر به مواد غیرقانونی و اعتیادآور اطلاق میشود، در حالی که در زبان علمی، تمام داروها نیز جزئی از دراگها هستند. بنابراین شناخت زمینهای که واژه در آن به کار رفته بسیار مهم است.
آیا دوست دارید در مورد تنباکو و توتون چیستند؟ بدانید؟
دلایل گرایش به مصرف دراگ
مصرف دراگ میتواند به دلایل متعددی آغاز شود:
-
کنجکاوی و فشار همسالان
-
اضطراب و مشکلات روانی
-
افسردگی یا اختلالات خلقی
-
مشکلات خانوادگی یا اجتماعی
-
دسترسی آسان و تبلیغات فریبنده
-
تجربه موقت لذت، افزایش انرژی یا فرار از واقعیت
تأثیرات فیزیکی و روانی مصرف دراگ
مصرف دراگها میتواند عوارض گستردهای بر بدن و روان داشته باشد، از جمله:
-
اختلال در خواب و تغذیه
-
مشکلات قلبی و تنفسی
-
آسیب به مغز و سیستم عصبی
-
توهم و هذیان
-
افسردگی شدید و اختلالات روانی
-
کاهش تمرکز، حافظه و توان تصمیمگیری
-
وابستگی شدید جسمی و روانی
آیا دوست دارید در مورد عوارض و خطرات ماده مخدر چسب بدانید؟
اعتیاد به دراگ: مسیر سقوط تدریجی
اعتیاد وضعیتی است که در آن فرد برای ادامه عملکرد عادی بدن یا برای فرار از درد، نیاز به مصرف مجدد دراگ دارد. این وابستگی میتواند جسمی، روانی یا هر دو باشد. درمان اعتیاد فرایندی پیچیده و بلندمدت است و نیاز به حمایت روانشناختی، خانوادگی و اجتماعی دارد.
نقش خانواده و آموزش در پیشگیری از مصرف دراگ
خانواده اولین خط دفاع در برابر گرایش به دراگ است. گفتوگو، آموزش، آگاهیبخشی و نظارت عاطفی مؤثر، میتواند از بسیاری از مصرفها پیشگیری کند. همچنین مدارس و رسانهها نقش بسیار مهمی در این حوزه ایفا میکنند.
تأثیر رسانه ها و شبکه های اجتماعی
فضای مجازی در سالهای اخیر نقش پررنگی در گسترش یا پیشگیری از فرهنگ مصرف دراگ دارد. از طرفی، برخی محتواها مصرف دراگ را عادیسازی میکنند و از طرفی دیگر، کمپینهای اطلاعرسانی، آگاهیبخشی و روایت تجربههای ترک، میتوانند تأثیرات مثبتی داشته باشند.
آیا دوست دارید در مورد کمپ ترک اعتیاد بانوان در پیشوا بدانید؟
دراگ پارتی ها و جشن های پرخطر
در برخی مهمانیها، بهویژه در میان جوانان، مصرف دراگ بهصورت گروهی رایج شده است. این نوع مصرف میتواند عوارض خطرناکتری نسبت به مصرف فردی داشته باشد؛ از جمله اوردوز، سوءاستفاده جنسی، خشونت یا حتی مرگ.
درمان و بازپروری معتادان به دراگ
مراکز بازپروری، رواندرمانی، دارودرمانی، گروههای حمایتی و پیگیریهای پزشکی از روشهای درمان اعتیاد به دراگ هستند. روند درمان معمولاً شامل سه مرحله اصلی است:
-
سم زدایی (Detox)
-
درمان روان شناختی و رفتاری
-
بازتوانی اجتماعی و پیشگیری از بازگشت
آیا دوست دارید در مورد ترک اعتیاد قلیان در بانوان بدانید؟
قوانین و مجازات های مربوط به دراگ
در ایران و بسیاری کشورها، نگهداری، تولید، خرید و فروش دراگهای غیرقانونی با مجازاتهای سنگینی همراه است. این قوانین بسته به نوع ماده، میزان آن و سابقه فرد متفاوت است.
مسئولیت فردی، اجتماعی و فرهنگی
شناخت مفهوم دراگ، انواع آن، اثرات مخرب و دلایل گرایش به مصرف، گام نخست در پیشگیری از اعتیاد است. آموزش گسترده، باز کردن فضای گفتوگو و حمایت از ترککردگان، میتواند نقش مهمی در کاهش این معضل ایفا کند.
تفاوت بین دراگ های طبیعی و صنعتی | مقایسه کامل از منشا تا اثرات و اعتیادآوری
تعریف کلی دراگ های طبیعی و صنعتی
دراگ های طبیعی (Natural Drugs)
دراگهای طبیعی موادی هستند که مستقیماً از گیاهان، قارچها یا سایر منابع ارگانیک استخراج میشوند. این مواد معمولاً طی فرآیندهای فیزیکی (مانند خشککردن، جوشاندن یا عصارهگیری) آماده میشوند و شامل موارد زیر هستند:
-
تریاک (از گیاه خشخاش)
-
ماری جوانا / حشیش (از گیاه شاهدانه)
-
قارچ های روان گردان
-
کوکائین (از برگهای کوکا)
این مواد معمولاً در جوامع سنتی سابقه مصرف طولانی دارند؛ برخی بهعنوان داروی سنتی، برخی دیگر برای اثرات روانگردان مصرف میشوند.
دراگ های صنعتی (Synthetic Drugs)
دراگهای صنعتی در آزمایشگاه و از طریق ترکیبات شیمیایی تولید میشوند. این مواد اغلب بسیار قویتر، متمرکزتر و خطرناکتر از نمونههای طبیعی هستند. برخی از آنها:
-
شیشه (متآمفتامین)
-
اکستازی (MDMA)
-
کراک کوکائین
-
کاتینونهای مصنوعی (مثل نمک حمام)
تولید صنعتی این مواد اغلب بدون نظارت، با ناخالصیهای بالا و در شرایط غیرایمن انجام میشود.
آیا دوست دارید در مورد تفاوت پتیدین و مورفین بدانید؟
تفاوت از نظر منشاء و تولید
معیار | دراگهای طبیعی | دراگهای صنعتی |
---|---|---|
منشاء | گیاهان، قارچها، رزینها | ترکیبات شیمیایی آزمایشگاهی |
فرآیند تولید | استخراج فیزیکی یا سنتی | سنتز شیمیایی، اغلب پیچیده و خطرناک |
امکان شناسایی ترکیبات | تا حدی قابل تشخیص | معمولاً ترکیب نامعلوم یا مخفی |
تفاوت از نظر تأثیرات بر بدن
دراگ های طبیعی:
-
اثرات کندتر و گاهی خفیفتر
-
وابستگی تدریجیتر
-
آسیب بلندمدت کمتر (در صورت مصرف کنترلشده)
-
اغلب اثرات روانی خلسهآور یا تسکیندهنده دارند
دراگ های صنعتی:
-
اثرات سریع، شدید و گاه انفجاری
-
وابستگی بالا از همان نوبتهای اولیه مصرف
-
آسیب جدی به مغز، کلیه، کبد و قلب
-
احتمال اوردوز و مرگ بسیار بالا
مقایسه اعتیاد آوری
در حالی که تصور رایج این است که مواد طبیعی اعتیادآور نیستند، این باور اشتباه است. تریاک، حشیش و کوکائین طبیعی همگی توانایی ایجاد وابستگی روانی و جسمی دارند. اما دراگهای صنعتی با تغییرات شیمیایی مستقیم در مغز، وابستگی شدیدتر و سریعتری ایجاد میکنند. بهطور مثال:
-
شیشه تنها با چند بار مصرف میتواند وابستگی کامل ایجاد کند.
-
اکستازی ممکن است باعث افسردگی شدید بعد از قطع مصرف شود.
آیا دوست دارید در مورد تجربه ترک اعتیاد از زبان بانوان بیمار بدانید؟
تفاوت در نحوه مصرف
نوع دراگ | روشهای رایج مصرف |
---|---|
طبیعی | کشیدن، خوراکی، جویدن، دمنوش |
صنعتی | استنشاق، تزریق، بلع، دودکردن با وسایل خاص |
نکته: روش تزریق یکی از خطرناکترین روشها در دراگهای صنعتی است که خطر انتقال بیماریهایی مانند HIV و هپاتیت را افزایش میدهد.
تأثیرات اجتماعی و روانی
دراگ های طبیعی:
-
اغلب در فرهنگهای سنتی بهعنوان بخشی از مراسم یا درمان به کار رفتهاند.
-
میتوانند موجب آرامش موقت شوند اما در بلندمدت فرد را منزوی و بیانگیزه میکنند.
دراگ های صنعتی:
-
موجب رفتارهای خشونتآمیز، پارانوییا و توهم شدید میشوند.
-
مصرفکنندگان ممکن است به اقدامات پرخطر، رفتارهای جنسی ناسالم و جرم دست بزنند.
آیا دوست دارید در مورد ترک اعتیاد شیشه با روش ماتریکس بدانید؟
خطرات و عوارض جانبی
نوع ماده | خطرات جسمی | خطرات روانی |
---|---|---|
طبیعی | یبوست، تهوع، خستگی مزمن | افسردگی، اضطراب، کندی ذهنی |
صنعتی | حمله قلبی، سکته، نارسایی اندام | توهم، جنون، پرخاشگری، خودکشی |
میزان مرگ و میر و اوردوز
در حالی که هر دو نوع دراگ ممکن است منجر به مرگ شوند، دراگهای صنعتی معمولاً درصد بالاتری از اوردوز و مرگهای ناگهانی را شامل میشوند. ترکیبات ناشناخته، عدم کنترل دوز و قدرت بالا از دلایل اصلی هستند.
باورهای غلط درباره دراگ های طبیعی
-
«طبیعی یعنی بیخطر» → اشتباه است.
-
«مواد گیاهی اعتیاد نمیآورند» → نادرست است.
-
«چون سنتی است، بهتر از شیمیایی است» → همیشه درست نیست.
آیا دوست دارید در مورد کمپ ترک اعتیاد بانوان در باقرشهر بدانید؟
درمان اعتیاد به دراگ های طبیعی و صنعتی
درمان اعتیاد در هر دو مورد نیاز به رویکرد چندجانبه دارد:
-
سمزدایی پزشکی
-
درمان شناختی-رفتاری
-
جلسات گروهی مانند NA
-
حمایت خانوادگی و اجتماعی
اما ترک دراگهای صنعتی معمولاً سختتر و طولانیتر است و احتمال عود در آنها بیشتر است.
انتخاب با آگاهی
تفاوت بین دراگهای طبیعی و صنعتی فقط در منشاء آنها نیست، بلکه در قدرت، اثرات، خطرات و پیامدهای اجتماعی نیز تفاوتهای قابل توجهی دارند. در دنیای امروز، آگاهی و آموزش کلید اصلی پیشگیری از وابستگی و تباهی فردی است.
عوارض جسمی و روانی مصرف دراگ ها در بلند مدت | زوال تدریجی بدن و ذهن
دراگها، بهویژه در انواع محرک، روانگردان یا مخدر، تأثیرات فوری و موقتی روی بدن دارند که شاید برای برخی خوشایند به نظر برسد. اما این اثرات تنها نوک کوه یخ هستند. در پسِ مصرف مکرر و بلندمدت، عوارضی پنهان و بعضاً جبرانناپذیر بر سلامت جسم و روان فرد ظاهر میشود. این آسیبها بهتدریج کیفیت زندگی را کاهش داده، تواناییهای ذهنی را از بین میبرد و فرد را از لحاظ اجتماعی، شغلی و خانوادگی منزوی میکند.
آیا دوست دارید در مورد کمپ ترک اعتیاد سرپایی برای بانوان بدانید؟
عوارض جسمی مصرف بلند مدت دراگ ها
1. آسیب به مغز و سیستم عصبی مرکزی
یکی از شدیدترین عوارض بلندمدت مصرف دراگها، تخریب سلولهای مغزی است. موادی مانند شیشه، کوکائین، کراک یا حتی حشیش میتوانند:
-
توانایی تمرکز و حافظه را کاهش دهند
-
موجب اختلالات شناختی دائمی شوند
-
ساختار مغز را در ناحیه پیشپیشانی تغییر دهند
-
پاسخ طبیعی مغز به پاداش را مختل کنند
2. مشکلات قلبی و عروقی
دراگهایی مثل آمفتامین، کوکائین و متآمفتامین باعث افزایش ضربان قلب، فشار خون بالا و خطر حمله قلبی میشوند. مصرف بلندمدت این مواد میتواند:
-
موجب نارسایی قلبی
-
گرفتگی عروق
-
سکته قلبی یا مغزی
-
تپش قلب مداوم و خطرناک
3. آسیب به کبد و کلیه ها
کبد و کلیهها نقش کلیدی در تصفیه مواد سمی دارند، اما مصرف مداوم دراگها آنها را به شدت درگیر میکند:
-
نارسایی کبدی (مخصوصاً در مصرفکنندگان مواد تزریقی یا قرصی)
-
نارسایی کلیوی و نیاز به دیالیز
-
رسوب سموم و آمینها در بدن
-
خستگی مزمن و کاهش عملکرد عمومی بدن
4. مشکلات تنفسی و ریوی
مصرف موادی مانند تریاک، کراک و حشیش به روش دودکردن، آسیب جدی به ریهها وارد میکند:
-
برونشیت مزمن
-
آسم و تنگی نفس
-
تخریب آلوئولهای ریوی
-
افزایش احتمال سرطان ریه
5. ضعف سیستم ایمنی
افرادی که به صورت مزمن دراگ مصرف میکنند:
-
بیشتر دچار عفونتهای ویروسی، باکتریایی و قارچی میشوند
-
در برابر بیماریهای ساده نیز آسیبپذیر هستند
-
زخمها و بیماریهای پوستی دیرتر درمان میشوند
-
واکنش بدن به درمانها ضعیفتر است
آیا دوست دارید در مورد کمپ ترک اعتیاد مادران بدانید؟
عوارض روانی و ذهنی مصرف بلند مدت دراگ ها
1. افسردگی مزمن و ناامیدی
یکی از شایعترین اثرات روانی مصرف درازمدت مواد، افسردگی شدید است. دلیل آن:
-
تخلیه دوپامین و سروتونین در مغز
-
کاهش لذت طبیعی از فعالیتهای روزمره
-
احساس پوچی، بیانگیزگی، و گریز از اجتماع
2. اضطراب و حملات پانیک
افراد مصرفکننده مزمن، بهویژه از نوع محرکها، اغلب دچار اضطرابهای شدید، دلنگرانی بیدلیل، و حملات هراس میشوند.
3. توهم، روان پریشی و پارانویا
-
مصرف بلندمدت LSD، شیشه، یا حشیشهای قوی میتواند منجر به توهمات بصری، شنیداری و پارانویا شود.
-
در برخی موارد، فرد توانایی تشخیص واقعیت از خیال را از دست میدهد.
-
این حالتها میتوانند ماندگار شده و به روانپریشی دائم تبدیل شوند.
4. اختلال در خواب و کابوس های شبانه
مصرف دراگها چرخه طبیعی خواب را مختل میکند و در بلندمدت منجر به:
-
بیخوابی مزمن
-
خستگی ذهنی
-
سردردهای مکرر
-
کابوسهای تکرارشونده
5. تغییرات شدید خلق و خو و رفتارهای پرخطر
مصرفکنندههای مزمن اغلب رفتارهایی مانند:
-
پرخاشگری ناگهانی
-
رفتارهای جنسی پرریسک
-
رانندگی خطرناک
-
میل به خودآزاری یا خودکشی
از خود نشان میدهند.
تأثیرات اجتماعی و روانی ثانویه
مصرف بلندمدت دراگ نهتنها فرد را از درون تخریب میکند، بلکه روابط بیرونی او را نیز نابود میسازد:
-
فروپاشی روابط خانوادگی و عاطفی
-
بیکاری و افت عملکرد شغلی
-
انزوای اجتماعی و طرد شدن
-
افزایش احتمال ورود به جرم و بزهکاری
بازگشت ناپذیری برخی آسیب ها
برخی عوارض ناشی از مصرف مزمن دراگها غیرقابل درمان یا بهسختی قابل کنترل هستند:
-
تخریب دائمی سلولهای مغزی
-
سکتههای مغزی با عوارض ماندگار
-
آسیب جدی به ریه و کلیه
-
ابتلا به بیماریهای روانی مزمن مانند اسکیزوفرنی
پیشگیری و مداخلات درمانی
پیشگیری همواره بهتر از درمان است. آگاهسازی در مدارس، خانوادهها و رسانهها نقش بسیار مهمی دارد. اما در صورت وابستگی:
-
درمان تخصصی پزشکی و رواندرمانی
-
برنامه های ترک و بازپروری در مراکز مجاز
-
مشارکت خانواده و گروههای حمایتی
-
بازتوانی اجتماعی و بازگشت به زندگی سالم
همگی میتوانند کمککننده باشند.
نتیجه گیری: نگاهی دوباره به مصرف
دراگها شاید در لحظه لذتافزا و هیجانانگیز به نظر برسند، اما تأثیرات بلندمدت آنها اغلب ویرانگر، غیرقابل بازگشت و عمیقاند. انتخاب امروز میتواند آیندهای را بسازد یا نابود کند. آگاهی، گفتگو و درمان کلیدهای رهایی از این مسیر تاریک هستند.
🕊 کمپ ترک اعتیاد رنجبر | رهایی از اعتیاد، آغاز رستگاری
وقتی اعتیاد راه زندگی را تاریک کرده، بهترین کمپ ترک اعتیاد در تهران نوری است که امید را دوباره زنده میکند. ما اینجا هستیم تا با تخصص، تعهد و دلسوزی، همراه شما یا عزیزتان باشیم در راه بازگشت به زندگی پاک و سالم.
🔹 پذیرش فوری شبانهروزی (داوطلبانه و اجباری)
🔹 برنامهریزی درمانی اختصاصی با روانشناسان و پزشکان حرفهای
🔹 محیطی امن، آرام، بهداشتی و بدون قضاوت
🔹 برگزاری جلسات مشاوره فردی و گروهی، مهارتآموزی، ورزش و سرگرمی
🔹 پشتیبانی پس از ترک برای جلوگیری از بازگشت به مصرف
ما در کمپ رنجبر به این باور رسیدهایم:
ترک اعتیاد پایان نیست، آغاز یک زندگی نو است.
کمپ رنجبر؛ انتخابی برای بازگشت به آرامش، عزت نفس و آیندهای روشن.
ده سوال متداول کاربران در مورد دراگ چیست؟
1. دراگ چیست و به چه موادی گفته میشود؟
دراگ (Drug) به هر مادهای گفته میشود که میتواند بر عملکرد بدن یا مغز تأثیر بگذارد. این مواد شامل داروهای درمانی، مواد مخدر، روانگردانها، محرکها و توهمزاها هستند. برخی از آنها قانونی و تجویزی هستند، برخی دیگر غیرقانونی و بسیار خطرناکاند.
2. آیا دراگ با دارو فرق دارد؟
بله. همه داروها نوعی دراگ هستند، اما همه دراگها دارو نیستند. داروها معمولاً تحت نظر پزشک برای درمان بیماریها مصرف میشوند، در حالی که بسیاری از دراگها بهصورت تفریحی، غیرقانونی و خارج از کنترل پزشکی استفاده میشوند و اثرات خطرناک دارند.
3. دراگ ها به چند دسته تقسیم میشوند؟
بهطور کلی دراگها به پنج دسته تقسیم میشوند:
-
مخدرها (مثل تریاک و هروئین)
-
محرکها (مثل شیشه و کوکائین)
-
روانگردانها (مثل LSD)
-
داروهای تجویزی اعتیادآور (مثل متادون یا آرامبخشها)
-
دراگهای صنعتی یا ترکیبی (مثل اکستازی)
4. دراگ های طبیعی با صنعتی چه تفاوتی دارند؟
دراگهای طبیعی از گیاهان و منابع طبیعی استخراج میشوند (مثل تریاک، ماریجوانا)، اما دراگهای صنعتی در آزمایشگاه ساخته میشوند (مثل شیشه و اکستازی). دراگهای صنعتی معمولاً اثر سریعتر، قویتر و عوارض شدیدتری دارند.
5. آیا همه دراگ ها اعتیاد آور هستند؟
بیشتر دراگها، مخصوصاً نوعهای محرک، مخدر و روانگردان، اعتیادآور هستند. شدت اعتیاد بستگی به نوع ماده، دفعات مصرف، و وضعیت روانی و جسمی فرد دارد. حتی برخی داروهای تجویزی نیز میتوانند در صورت سوءمصرف وابستگی ایجاد کنند.
6. مصرف تفننی دراگ هم خطرناک است؟
بله. حتی یکبار مصرف برخی دراگها مثل شیشه یا کراک میتواند وابستگی روانی شدید یا حتی اوردوز ایجاد کند. مصرف تفریحی بهتدریج تبدیل به عادت و سپس اعتیاد میشود و خطرات جدی به دنبال دارد.
7. دراگ چه تأثیری بر مغز و بدن دارد؟
دراگها ساختار شیمیایی مغز را تغییر میدهند، روی تمرکز، حافظه، احساسات و تصمیمگیری اثر میگذارند. به بدن نیز آسیب میزنند، از جمله قلب، کبد، کلیه، سیستم ایمنی و تنفسی. در بلندمدت منجر به بیماریهای مزمن و حتی مرگ میشوند.
8. چگونه میتوان فهمید فردی دراگ مصرف میکند؟
علائم مصرف دراگ شامل تغییرات ناگهانی در رفتار، چشمهای قرمز یا گشادشده، کاهش یا افزایش شدید اشتها، بیخوابی، اضطراب، پرخاشگری، مخفیکاری، افت عملکرد تحصیلی یا شغلی و بوی خاص بدن یا لباس است.
9. ترک دراگ چقدر طول میکشد و آیا امکان بازگشت وجود دارد؟
مدت ترک به نوع ماده، مدت مصرف و شرایط روانی فرد بستگی دارد. معمولاً چند هفته تا چند ماه طول میکشد. اما احتمال بازگشت (عود) وجود دارد و به همین دلیل پیگیری درمان، حمایت خانواده و حضور در جلسات مشاوره بسیار ضروری است.
10. آیا درمان قطعی برای اعتیاد به دراگ وجود دارد؟
درمان مؤثر برای اعتیاد وجود دارد، اما اصطلاح “درمان قطعی” در علم پزشکی جایگاهی ندارد. اعتیاد یک بیماری مزمن است که با برنامه درمانی منظم، حمایت اجتماعی و رواندرمانی میتوان آن را کنترل و فرد را به زندگی سالم بازگرداند.
پاسخ دهید